Cyjanek - gdzie go znajdziemy i co powoduje w naszym organizmie?

Zatrucie cyjnakiem - nie znamy częstszego rodzaju zatrucia: wszystko przez filmy i książki, które opisują tą substancję jako silną truciznę. Dlatego może was zdziwić, że cyjanek dostępny jest w wielu produktach spożywnych, które stawiamy na stole każdego dnia. Historia mówi o tym, że nawet starożytni Egipcjanie używali pestek z brzoskwiń do wytwarzania zabójczej esencji. 

Gdzie znajdziemy cyjanek?

Cyjanek (a właściwie znikome jego ilości) znajdziemy w aż 250 roślinach, np. 

• pestkach jabłek
• pestkach brzoskwini
• migdałach
• pestkach wiśni
• pestkach czereśni
• pestkach śliwki
• pestkach moreli
• pestkach kaliny
• bzu
• lnie
• wilczomleczu

W tych samych owocach znajdziemy również amigdalinę - glikozyd, pod wpływem którego niektóre enzymy oraz inne nieszkodliwe substancje zmieniają się w silną truciznę. Co prawda nie udokumentowano jeszcze medycznego przypadku, gdzie ktoś zmarłby po zjedzeniu pestek z wyżej wspomnianych owoców, to jednak zdarzaly się przypadki zatrucia, które wymagały szpitalnego leczenia. 

(fot. Margit Kossobudzka )

Gorzkie migdały, w odrożnieniu od słodkich, zawierają naprawdę duże ilości amigdaliny. Przez nasz organizm jest ona przyjęta jako cyjanowodór - substancję łatwo wchłanialną do krwi i transportowaną do reszty komórek, gdzie może zatrzymać proces oddychania komórkowego. Zatruty organizm nie ma siły na wytwarzonie niezbędnej energii, w skutek czego komórki umierają. Nic więc dziwnego, że gorzkie migdały nie są dostępne do kupienia na co dzień, a te, które znajdziemy w sklepie są całkowicie bezpieczne. 

Zatrucie cyjankiem z pestek owoców

Chociaż ta substancja znajduje się bezpośrednio w pestkach, to do zatrucia dochodzi niezwykle rzadko. Wszystko z tego względu, że dochodzi do przez zjedzenie świeżych pestek, a tych nie jemy zbyt często, prawda? W świeżych pestkach amigdalina przekształca się w kwas cyjanowodorowy. Ulega on całkowitemu rozkładu pod wpływem wysokiej temperatury: dlatego wszelkie dżemy, kompoty, a nawet prażone pestki nie stanowią dla nas żadnego zagrożenia. 

Objawy zatrucia cyjankiem

• Ból oraz zawroty głowy;
• ból gardła;
• ślinotok;
• wymioty;
• zaburzenia psychiczne;
• zaburzenia ruchowe;
• sinica z drgawkami (oraz konwulsjami);
• zatrzymanie akcji serca;
• śpiączka;
• śmierć.

Pierwsza pomoc w przypadku zatrucia

Pierwszą i jedną ze skuteczniejszych rzeczy, jakie może pomóc przy podejrzeniu zatrucia cyjankiem jest... Spowodowanie wymiotów. Taka osoba powinna również wyjść na świeże powietrze oraz dostać do wypicia aktywowany węgiel. Oczywiście w tym czasie trzeba również wezwać karetkę, podając przyczynę telefonu: zatrucie cyjankiem lub inaczej: zatrucie kwasem cyjanowodorowym. 

Lekarz, w przypadku potwierdzenia podejrzenia, może podać dożylnie antidotum - tiosiarczan sodu, który natychmiastowo łagodzi działanie trucizny. Dalsze leczenie odbywa się już w momencie hospitalizacji pacjenta.