Lekooporność: co to jest i jak temu zaradzić? Część 1
Czym jest lekooporność?
To odporność patogenów (czyli wszelkich zarazków) oraz pasożytów na przyjmowane leki. Oznacza to, że wszelkie te „organizmy” mogą żyć i rozwijać się pomimo stosowanego leczenia, które zazwyczaj powoduje ich całkowite zniszczenie lub zahamowanie rozmnażania.
Można wyróżnić dwa typy lekooporności:
- wrodzoną, która jest cechą wrodzoną naszych mikrobów
- nabytą czyli taką, która powstała w wyniku kontaktu z lekiem.
Jak powstaje nabyta lekooporność?
Czasem, kiedy zarazki i pasożyty stykają się z lekiem, zaczynają się przed nim bronić. W tym celu zmieniają swoje DNA, a co za tym idzie – stają się odporne na działanie danego leku. Wtedy też potrafią przekazać tą odporność innym patogenom.
Najczęściej do nabytej lekooporności dochodzi w szpitalach: właśnie w nich żyją liczne szczepy mikrobów. Często są one groźne dla zdrowia i życia człowieka, a jednocześnie są niewrażliwe na większość leków.
Jak niedawno zauważono, nie tylko zarazki i pasożyty mogą stać się odporne na działanie leków. Coraz częściej dotyczy to również komórek nowotworowych, które potrafią wykształcić mechanizmy obronne wobec podawanych chemioterapeutyków.
U niektórych osób cierpiących na depresję zaważono, że przepisane leki mogą nie wykazywać oczekiwanego działania – potrzebna jest wtedy jak najszybsza zmiana przepisanych preparatów w celu dokończenia terapii.
Odporność może również się objawić przy przyjmowaniu leków przeciwpadaczkowych. Jest to groźniejsza sytuacja, bowiem wiele z tych leków ma podobny skład.
Jakie są przyczyny lekooporności?
Najczęstszą przyczyną nabytej lekooporności jest nieprawidłowe stosowanie leków. Czyli wtedy, gdy na przykład dawka jest zbyt mała lub gdy pacjent przyjmuje preparaty nieregularnie. Dlatego tak groźne jest nietrzymanie się harmonogramu przyjmowania dawek lub robienie dłuższych przerw. Nie można też zatrzymać niewykorzystanych tabletek i zażywać ich wtedy, gdy uważamy to za potrzebne.
Pamiętajmy: leki na receptę nigdy nie powinny być stosowane bez konsultacji z lekarzem, który decyduje o ich okresie i częstotliwości przyjmowania. Nadużywanie wszelkich leków również może doprowadzić do lekooporności na nie.
Lekooporność najczęściej dotyczy antybiotyków. Zazwyczaj mogą zwalczać bakterie, pierwotniaki i grzyby. Jeśli antybiotyki przepisywane są w nieuzasadnionych sytuacjach lub ich różne odmiany przyjmowane są w dużych ilościach albo podawane są za małe/duże dawki – wszelkie bakterie mogą nabrać na nie odporności.
