Poczucie wstydu – skąd się bierze? Czy jest czymś dobrym czy złym? Poznaj kilka wskazówek, jak sobie poradzić ze wstydem!

Przełam się

Wstyd, tak samo jak każda inna emocja, pełni swoje ważne funkcje. Bo nie ma emocji złych czy niepotrzebnych, wszystkie coś nam sygnalizują. Co takiego?

Czym tak naprawdę jest wstyd? To nic innego jak uczucie (często przeżywane jako upokarzające) związane ze świadomością własnych braków i lękiem przed opinią innych. Doświadczamy go głównie w relacjach międzyludzkich. 

Wstyd jest emocją złożoną. Można wyróżnić wstyd wewnętrzny i zewnętrzny. Ten pierwszy skierowany jest wobec nas samych - uczucia skromności, nieśmiałości czy cnoty. Źródłem wstydu zewnętrznego jest natomiast społeczeństwo, które dokonując oceny nas i naszego postępowania wywołuje takie emocje jak: hańba, skandal, nietakt. Według niektórych psychologów wstyd chroni ludzką godność.

Dlaczego odczuwamy wstyd i z jakiego powodu? Z różnych względów. Wstydzimy się np.

• naszego wyglądu – bo nie wyglądamy jak kobiety z okładek magazynu,
• pochodzenia – bo pochodzimy z małej wioski, której nikt nie zna,
• pracy - bo nie jest imponująca,
• zachowania, którego w sobie nie lubimy,
• niewiedzy na tematy, które „każdy znać powinien”,
• nieudanych relacji czy życia intymnego,
• wieku, wagi, wzrostu,
• przynależności do grupy (płci, zawodowej, wyznaniowej itp.), na temat której krążą krzywdzące stereotypy,
• za niskich zarobków czy zbyt małego stanu posiadania.

Niestety, ale takich przykładów można by mnożyć i wypisywać więcej. Jak się okazuje wstyd w naszym życiu pełni zarówno pozytywną, jak i negatywną funkcję! Dlatego jego całkowite pokonanie nie jest dobrym rozwiązaniem. Człowiek pozbawiony tego uczucia staje się osobą niewyznającą żadnych wartości. Nie liczy się wówczas ze zdaniem i opinią innych.

Fot. Helping Hand

Surowy sędzia

W walce ze wstydem ważne jest, żeby pokonać jego toksyczną odmianę, tak by już nigdy więcej nie paraliżował naszych działań. Pierwszym, najważniejszym krokiem jest jego głęboka analiza. Musimy zastanowić się, czego konkretnie się wstydzimy i w jaki sposób wpływa to na nasze zachowanie. Czasami warto porozmawiać o tym z kimś zaufanym. Wstyd wyraźnie zmniejsza się, kiedy pozbywamy się balastu w postaci przeżywania go w samotności. 

Konfrontacja ze wstydem – musimy stawiać czoło naszym wyzwaniom, dlatego jeżeli się wstydzisz musisz z tym walczyć! Jak? Boisz się publicznych wystąpień? Poćwicz najpierw przed lustrem, w domowym zaciszu, później przed rodziną, a następnie przed mniejszym gronem znajomych - z czasem takie wystąpienia przestaną wiązać się z tak dużym wstydem. Małymi krokami dojdziesz do celu!

Opanowanie wstydu – oznacza to również akceptację własnych słabości, a nie próby stania się, zachowywania jak ktoś inny. Można pracować nad sobą, nie próbując upodobnić się do innych. Wystarczy, że zaakceptujemy siebie – swój wygląd, wiek, wagę czy wzrost. Jest to trudne zadanie, ale do wykonania!

Wybaczanie – ta umiejętność jest bardzo ważna. Każdemu zdarzają się potknięcia, nie popełnia błędów tylko ten, kto nic nie robi. Spektakularne gafy zdarzają się tak wielkim gwiazdom! Dlatego nie należy podchodzić do siebie ze śmiertelną powagą. Odrobina humoru i dystansu zdecydowanie pomaga pokonać wstyd. Warto nie być dla siebie najsurowszym sędzią.

Jak widać, jest wiele metod walki ze wstydem, które można podjąć samodzielnie. Czasami jednak konieczna może okazać się pomoc wykwalifikowanego specjalisty. Warto zwrócić się wtedy do psychologa.