Do czego jest potrzebny kwas foliowy w organizmie i jaką rolę odgrywa? Poznaj szczegóły!

Zdrowie w pigułce

Kwas foliowy i jego pochodne są niezwykle ważne w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu człowieka. Co ciekawe, wbrew powszechnej opinii nie należy ograniczać się do suplementacji tej witaminy tylko w okresie ciąży. Kwas foliowy może występować pod innymi nazwami: jako witamina B9, kwas pteroiloglutaminowy, folan, folacyna, a jego pochodne określone zostały jako foliany. 

Pod względem budowy chemicznej jest to połączenie zasady pterydynowej, kwasu p-aminobenzoesowego (PABA) oraz kwasu glutaminowego. Omawiana witamina wykazuje najwyższą aktywność biologiczną jako tetrahydrofolian (TH4-folian).

Kwas foliowy jest substancją niezbędną do przeprowadzania wielu procesów metabolicznych, do syntezy puryn, pirymidyn i niektórych aminokwasów. Niewielką część potrzebnych człowiekowi folianów jest w stanie wytworzyć mikrobiota jelitowa. Głównym źródłem kwasu foliowego jest jednak pożywienie, a szczególnie:

• warzywa: sałata, szpinak, brokuły, kapusta, kalafior, brukselka, szparagi, bób, zielony groszek, buraki, pomidory,
• ziarna, orzechy, pełnoziarniste pieczywo,
• owoce cytrusowe, np. pomarańcze,
• produkty pochodzenia zwierzęcego: wątroba, jaja, sery,
• drożdże.

fot. Cheers

Po co nam kwas foliowy?

Foliany są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, zwłaszcza w zakresie działania układu krwionośnego i nerwowego. Jest on kluczowy w biochemicznych przemianach niektórych aminokwasów (m.in. seryny i glicyny, metioniny i homocysteiny, histydyny i kwasu glutaminowego) oraz kwasów nukleinowych. Poza tym foliany są wbudowywane w erytroblasty czyli komórki macierzyste czerwonych krwinek, co chroni przed anemią. Kwas foliowy jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego poprzez wpływ na powstawanie neuroprzekaźników takich jak dopamina, adrenalina i noradrenalina. 

Na niedobory kwasu foliowego cierpią między innymi alkoholicy oraz osoby palące papierosy. Szczególną grupę osób, u których występuje zwiększone zapotrzebowanie na kwas foliowy, stanowią kobiety w ciąży. Zbyt niskie stężenie folianów jest niebezpieczne dla zdrowia!

Po czym możemy poznać, że nasz organizm odczuwa niedobór kwasu? Najczęstszymi objawami są wówczas:

• zahamowania wzrostu i odbudowy komórek, stany zapalne błon śluzowych,
• anemia, bóle głowy, alergie,
• uczucie przemęczenia i kłopoty z koncentracją, bezsenność, stany lękowe, kołatanie serca,
• zaburzenia w trawieniu, biegunka, zmniejszony apetyt,
• zahamowania wzrostu u dzieci i młodzieży.

Warto pamiętać, że brak zbilansowanej diety jest przyczyną dramatycznych w skutkach braków składników odżywczych i regulatorowych. Aby na długo zachować zdrowie i prowadzić profilaktykę chorób, należy zdawać sobie sprawę z konieczności przyjmowania witamin i składników mineralnych wraz z żywnością, między innymi właśnie kwasu foliowego.