Polifenole - czym są i jak działają?

Polifenole to związki chemiczne, które działają antyoksydacyjnie. Występują w większości roślin jadalnych, a ich największe ilości zawarte są w skórkach owoców. Regularne spożywanie polifenoli chroni przed działaniem wolnych rodników, a co za tym idzie przed wieloma chorobami. Jak działają polifenole i gdzie ich szukać?

Od polifenoli zależy konsystencja, smak oraz wygląd pożywienia, wpływają także na walory smakowe. Dzięki nim jagody są granatowe, a cytrusy pomarańczowe lub żółte. Obecność polifenoli w roślinach chroni je przed owadami, grzybami czy wirusami.

Źródła polifenoli

Polifenole występują w produktach roślinnych. Ich źródłem są przede wszystkim owoce i warzywa, ale także orzechy, nasiona, produkty pełnoziarniste, herbata, kakao, kawa, gorzka czekolada i czerwone wino. W przypadku owoców warto wiedzieć, że największe stężenie polifenoli znajduje się w skórkach. Antyoksydanty znajdziemy głównie w:

• jabłkach,
• morelach,
• owocach jagodowych,
• wiśniach,
• winogronach,
• cytrusach,
• nektarynkach,
• brzoskwiniach,
• gruszkach,
• śliwkach,
• szparagach,
• brokułach,
• marchewce,
• ziemniakach,
• cebuli,
• szpinaku,
• fasoli.

Duże ilości polifenoli znajdują się także w popularnych ziołach i przyprawach, takich jak:

• kminek,
• cynamon,
• goździki,
• oregano,
• rozmaryn,
• szałwia,
• tymianek,
• bazylia,
• pietruszka,
• mięta.

Fot. Akademia Długowieczności

Właściwości

Działanie przeciwmiażdżycowe – takim działaniem charakteryzują się barwniki roślinne należące do polifenoli - flawonole. Obniżają poziom „złego cholesterolu” oraz zwiększają stężenie „dobrego cholesterolu” we krwi, co zapobiega tworzeniu się blaszek miażdżycowych. Zmiany miażdżycowe są przyczyną wielu chorób układu krążenia. Polifenole hamują rozwój tego typu schorzeń, np. choroby wieńcowej. Oprócz tego przyspieszają metabolizm tłuszczy, uszczelniają naczynia krwionośne, poprawiają przepływ krwi w naczyniach wieńcowych i obniżają ciśnienie tętnicze.

Działanie przeciwnowotworowe - polifenole chronią organizm przed kancerogenami oraz mutagenami. Badania wskazują, że mogą również hamować rozwój już powstałych nowotworów. Nie znaczy to jednak, że żywność bogatą w polifenole należy traktować jako lekarstwo przeciwnowotworowe - może być wartościowym uzupełnieniem procesu leczenia.

Właściwości antynowotworowe wykazują:

• gingerol (zawarty w imbirze),
• galusan epigallokatechiny (składnik zielonej herbaty),
• resweratrol (występujący w czerwonym winie).

Właściwości antyoksydacyjne – dzięki tym właściwościom polifenole redukują szkodliwe działanie wolnych rodników, które odpowiedzialne są m.in. za procesy starzenia się i mutacje DNA. Wolne rodniki powstają na skutek naturalnych reakcji zachodzących w komórkach. Ich ilość może się jednak zwiększać pod wpływem wielu czynników, np. promieniowania UV czy palenia tytoniu. Wysokie stężenia wolnych rodników wiąże się z rozwojem chorób cywilizacyjnych, takich jak:

• miażdżyca,
• cukrzyca,
• choroba Parkinsona,
• choroba Alzheimera.